ការញៀនសុរា និង សារធាតុញៀនផ្សេងទៀត Alcoholic and Substance abuse

បញ្ហាគ្រឿងស្រវឹង និង សារធាតុញៀន តែងតែកើតមានក្នុងសង្គមនិមួយៗ ។ មានហេតុផលជាច្រើន ដែលគេយកមកដោះសាររៀបរាប់ថាជាមូលហេតុដែលធ្វើអោយគេក្លាយជាមនុស្សញៀន។ សារធាតុ ញៀនអាចមានឥទ្ធិពលទៅលើការគិត អារម្មណ៍ ការទទួលទានដំណេក ទំនាក់ទំនងសង្គម មុខងារ ផ្លូវភេទនិងអាកប្បកិរិយាផ្សេងៗទៀត។ បញ្ហាទាំងនេះអាចនឹងក្លាយទៅជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរទាំងក្នុងពេល បច្ចុប្បន្ននិងអនាគត បើសិនជាគ្មានការជួយធ្វើអន្តរាគមន៍សមស្រប។

១ ការញៀនសុរា

តើការទទួលទានសុរាបែបណាដែលគេចាត់ទុកជាការញៀន? ការញៀនសុរាកើតមានឡើងនូវពេល បុគ្គលនោះ ទទួលទានច្រើននឹងឈានទៅដល់ភាពអត់សុរាមិនបាន។ ហើយវាជាការលំបាក និងមិន អាចទៅរួច ជួនកាលអ្នកញៀនសុរានោះក្លាយទៅជាឈឺ បើសិនយើងស្នើអោយ ពួកគេបញ្ឈប់ភ្លាមៗ ដោយគ្មានការជួយនោះ។ ទំលាប់នៃការទទួលទានសុរារបស់គាត់បានធ្វើ អោយគាត់ខូចខាតសុខ ភាពផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត ទំនាក់ទំនងសង្គម និងមុខងាររបស់គាត់។

១.១ កត្តាជំរុញអោយក្លាយជាញៀនសុរា

មនុស្សគ្រប់រូបអាចអោយក្លាយជាទៅជាញៀនសុរាប្រសិនបើគេត្រូវរងនូវការអូសទាញទៅផឹកជាប្រច។ ទោះបីជាមនុស្សឋិតនៅក្នុងវ័យណា ឋានៈ និងមានប្រវត្តិបែបណាក៏ដោយ។ ជាទូទៅបុរសជា មនុស្សងាយទទួលរងគ្រោះថ្នាក់នៃការញៀនសុរា។ អ្នកដែលមានបញ្ហា ធ្លាក់ទឹកចិត្ត, មានការ ឈឺចាប់ដោយជំងឺ រ៉ាំរៃ ឬអ្នកដែលមានបញ្ហានៅក្នុងជីវភាពរស់នៅ ដូចជា វិបតិ្តក្នុងគ្រួសារ បញ្ហា កាងារ និងបាត់បង់អ្វីមួយ, បានទទួលទានស្រាហួសប្រមាណដោយគិតថាអាចជួយបំភ្លេចបញ្ហា ទាំងនេះបាន។

១.២ កំរិតស្រាក្នុងឈាម

អ្នកទទួលទានសុរា តែងតែមានជាតិសុរាជ្រាបចូលនៅក្នុងឈាមតាមរយកាៈរធ្វើតេស្តឈាម គេបានបែកចែកដូចតទៅ៖

-កំរិតស្រា០.០8-០.1០ g/dL ខ្ពស់បំផុតស្របច្បាប់ដែលអាចធ្វើការបើកបរបាន

-កំរិតស្រា 0.30 g/dL ជាទូទៅអ្នកទទួលទានសុរា នឹងមានអាការៈក្អួត, ឆេវឆាវ ឬធឹងធោង ទប់ខ្លួនអត់នឹង

-កំរិតស្រា ០.4០ g/dL អ្នកទទួលទានសុរាអាចនឹងសន្លប់

-កំរិតស្រាចាប់ពី ០.5០ g/dL អ្នកទទួលទានសុរាមានការលំបាកដកដងេម្ហី ឬរហូតដល់ស្លាប់

ចំពោះអ្នកញៀនសុរា កំរិតស្រាត្រឹមតែ ០.1០-០.15 g/dL មិនអាចធ្វើអោយគេ ស្រវឹងឡើយ។

១.៣ ផលវិបាកនៃការញៀនសុរា

(យកតាមផលប៉ះពាល់ នៃការហូបស្រា ទៅលើរាងកាយ និងបញ្ហាសង្គម effectiveness of alcohol on the physical (organ) and psychosocial problems)

២. សារធាតុញៀនផ្សេងទៀត

ក្រៅពីសុរាដែលធ្វើអោយញៀន មានសារធាតុជាច្រើនទៀតដូចជា៖

២.១ គ្រឿងជំរុញអារម្មណ៍ (Stimulants)

-ពួក Amphetamines (Benzedrine, Dexedrine, Methedrine) បង្កើននូវអារម្មណ៏ប្រុងប្រយត្ន័ ទុកចិត្តថយចុះនូវអារម្មណ៍នឿយហត់ មិនងងុយដេក។

-ពួក COCAINE (COCA) បន្ថយអារម្មណ៏នឿយហត់, បង្កើនភាពអំនត់ , បង្កើន ចំនង់ផ្លូវភេទ

២.២ គ្រឿងសណ្តំ (Narcotics)

-អាភៀន និង កំលាយរបស់វា Opium and its derivatives ( Opium, Morphine, codeine,

Heroine) សំរាលការឈឺចាប់ផ្លូវកាយ និង ភាពថប់អារម្មណ៍ តានតឹង, មានអារម្មណ៍ ងងុយដេក, បន្ថយអារម្មណ៏រីករាយ រវើរវាយ

-Methadone (សំយោគពី Narcotic ) សំរាប់ព្យាបាលពួកញៀនហេរូអិន Heroin

២.៣ គ្រឿងភន្ត័អារម្មណ៏ (Hallucinogenic )

-Cannabis (កញ្ឆា , Hashish, Mescaline ,LSD lysergic acid diethylamide ) នាំអោយមានការផ្លាស់ប្តូរអារម្មណ៍ ,ការគិត ,អាកប្បកិរិយា មានការភ័ន្តវិញ្ញាណ

២.៤ គ្រឿងញៀនផ្សេងៗ

-ពួក Antianxiety drug ធ្វើអោយធូរស្បើយភាពតានតឹង និងថប់អារម្មណ៍

- ថ្នាំជក់ , កាហ្វេ .........

៣. ការជួយអ្នកញៀន

• ករណីដំបូងយើងត្រូវស្វែងរកមូលហេតុ ដែលបណ្តាលអោយគេទទួលទានគ្រឿងញៀន ។
• ប្រាប់អ្នកញៀន ដោយជួយអោយគាត់យល់ពីផលវិបាកនៃសុរា និង សារធាតុញៀនផ្សេង ទៀតចំពោះសុខភាព និង សង្គមរស់នៅរបស់គាត់ ។
• ក្រុមគ្រួសារ សហគមន៍អ្នកញៀនសុរា និងសារធាតុញៀន គឺជាកំលាំងជំរុញមួយក្នុងការ ជួយគាត់អោយឈប់ទទួលទាន។
• ប្រាប់អោយអ្នកញៀនដឹងថា ការបញ្ឍប់ទទួលទានសុរា និងសារធាតុញៀនគឺ អាចធ្វើទៅ បាន
• លើកទឹកចិត្តគាត់ ពេលគាត់ជួបការបរាជ័យ ឬក៏មានការលំបាកបន្ទាប់ពីបញ្ឍប់
• ការបញ្ឈប់ត្រូវប្រើរយពេះលយូរ
• ធ្វើការព្យាបាលជំងឺ បញ្ហាផ្លូវកាយ និង ផ្លូវចិត្ត
• ធ្វើការផ្តល់ប្រឹក្សា ដល់អ្នកញៀន និងក្រុមគ្រួសារ យ៉ាងហោចណាស់មួយឆ្នាំ
• បើសិនជាមានការលេចឡើងនូវរោគសញ្ញាមួយធ្ងន់ធ្ងរបន្ទាប់ពីការបញ្ឈប់សុរា និង សារធាតុញៀន ត្រូវបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ
• អនុញ្ញាតិអោយអ្នកជំងឺចូលរួមក្រុមជួយខ្លួនឯងដើម្បីផ្លាស់ប្តូរនូវបទពិសោធន៍របស់គាត់ ជាមួយអ្នកដ៏ទៃ។

ដកស្រង់ពី References :

-Dr.Mahendra k.Nepal Dr.Christine S. Wright,1990,

Manuel of mental for Community Health worker.

-TPO’s,1997,Community Mental Health in Cambodia

-Kaplan & Sadock’s,2001,Pocket Handbook of Clinical Psychiatry

-RobertC.Cartson,JamesN.Butcher and Susan MineKa,1995,

Abnormal Psychology and Modern life

-Roberta Hunt,2^nd edition 2001, Community-Based Nursing

-Caroline Bunker Rosdahl,7^th edition,1999,Textbook of basic Nursering រៀបចំដោយ

លោក តិ ពិសាល និង ក.សំអុល ចន្ទ័ណា

Prepared by

Mr. Tey Pisal and Miss Sam Ol Channa

SUMH Staffs