បទពិសោធន៍ជីវិតធ្ងន់ធ្ងរ

Community Diagnosis

Head Injury

• Cultural meaning of Extreme life experience
• Cultural specific symptoms
• Disability
• Community support

1. អត្ថន័យនៃបទពិសោធន៍ជីវិតធ្ងន់ធ្ងរ CULTURAL MEANING OF EXTREME LIFE EXPERIENCE:

ជួបប្រទះការប្រយុទ្ធគ្នា                                   In a combat situation

ការធ្វើបាបក្នុងសម័យព៉ុលពត                      Harm under Pol Pot

ការភ័យខ្លាចគេយកទៅសំលាប់                     Afraid of being killed by someone

ភ្លើងឆេះផ្ទះ                                                     House burning down

ការបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារ                          Loss of family member

ការបង្ខិតបង្ខំឲ្យធ្វើការជាទម្ងន់                     Forced harsh labor

ការបង្ខិតបង្ខំឲ្យមានគ្រួសារ                           Forced marriage

ការបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិ                                Loss of property

បាត់បង់កេរិ៍្តមរតក                                        Loss of inheritance

ភ័យខ្លាចសង្រ្គាមញឹកញាប់                             Afraid of war occurring too often

ភ័យខ្លាចអង្គការភ្នែកម្នាស់(សម័យប៉ុលពត) Afraid of Ankar (eyes of pineapple)

ភ័យខ្លាចចោរប្លន់                                           Afraid of robbery

ភ័យខ្លាចចាប់រំលោភ                                      Fear of rape

ភ័យខ្លាចមានជំងឺអត់ថ្នាំព្យាបាល ​                 Fear of getting no medication

ភ័យខ្លាចការអត់ឃ្លាន                                    Fear of being hungry

ភ័យខ្លាចនឹងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់                           Fear of serious accidents

ភ័យខ្លាចនឹងគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិ                   Fear of a natural disaster

2. រោគសញ្ញាជាក់លាក់ CULTURAL SPECIFIC SYMPTOMS:

ភ័យខ្លាច                                                         Fearful

ភ័យស្លន់ស្លោ                                                   Panic attack

ឆាប់ភ័យ                                                        Suddenly fearful

ថប់ដង្ហើម                                                      Fear out of breath

ពិបាកដកដង្ហើម                                           Difficulty breathing

ស្រងូតស្រងាត់                                                Deeply sad, quiet and pitiful

ខ្លាចមនុស្ស                                                     Afraid of people

មិនទុកចិត្ត                                                    Mistrust

ប្រុងខ្លួនជានិច្ច                                              To be on guard

ចេះតែស្រមៃឃើញេរឿងរ៉ាវដែលកើតមានឡើង To visualize recent negative experience

យល់សប្តិអាក្រក់                                             Bad dream , nightmare

ខ្មាស់គេ                                                           Shameful

ក្រំគ្រាខ្លួនប្រាណ                                              Internal pain

មិនចង់ឃើញកន្លែងដែលកើតហេតុ              Do not want to see where something bad

មិនចង់ឭ មិនចង់ឃើញ មិនចង់ដឹង រំលឹកដល់ព្រឹត្តិការណ៏ដ៏ក្រំចិត្ត                             Do not want to hear, to know, to see or to be reminded of the traumatic events

អស់សង្ឈឹមក្នុងជីវិត                                        Hopeless in life

រន្ធត់ញាប់ញ័រក្នុងជីវិត                                     Frightened, agitated, shocked

ដេកមិនលក់                                                    Insomnia

មិនសូវឃ្លាន ញុំាមិនបាន                                 No appetite

ឈឺចាប់ក្នុងចិត្ត                                               Emotional pain

ផ្តាច់ការទាក់ទងនឹងអ្នកដ៍ទៃ                         Isolated from others

ឃើយសំលៀកបំពាក់ខ្មៅធ្វើអោយនឹងឃើញសម័យខ្មែរក្រហម
 Seeing black clothes makes him/her remember the khmer Rouge regime.

យំដោយឥតហេតុផល                                      To cry for no reason

វង្វេងស្មារតី                                                       Loss of memory

ភ្លេចភ្លាំង                                                          Forgetful

ឈឺក្បាល                                                            Headache

អស់កំលាំង                                                        Tired, exhausted

ខ្សោយ Weak

3. ពិការភាព DISABILITY:

Intellectual mastery: Ability to understand and respond to the complexity of life experiences-includes intelligence, cognitive flexibility, vocational skills and survival skills.

មិនចាប់អារម្មណ៍និងការងារ                            Unable to pay attention to your work

មិនអាចរៀនសូត្របាន                                     Cannot learn

ខ្ជិលច្រអូស                                                         Lazy

បាត់បង់ភាពម្ចាស់ការ                               Loss of ability to be responsible

មិនទទួលខុសត្រូវលើខ្លួន                                   Not responsible for oneself

មិនរវីរវល់នឹងឆាកជីវិត                                     Do not care about life

បាត់បង់បញ្ញាញាណ                                           Loss of intelligence

គ្មានសេចក្តីក្លាហាន                                           Loss of bravery

បាត់បង់មនោសញ្ចេតនា                                   Loss of emotional sensations

Social competence: Ability to differentiate oneself from others; to get along with others; to appreciate the other’s point of view, needs and opinions (e.g. empathy, sympathy).

មិនរវីរវល់នឹងសកម្មភាពក្នុងសហគមន៏           Do not care about community activities

បាត់បង់មិត្តភាព                                               Loss of friendships

ដកខ្លួនចេញពីសង្គម                                         Disconnected from society

មិនចង់ប្រា័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដ៏ទៃ             Do not want to talk with anyone

មិនឲ្យតម្លៃខ្លួន                                                   Self devaluation

បង្អាប់ខ្លួន                                                          To underrate, to degrade, to humiliate oneself

ធុញទ្រាន់នឹងបរិយាកាស់នៅជុំវិញខ្លួន              To be bored with the situation around him/her

Obligations and responsibilities: Ability to be responsible for one’s actions, to be accountable for oneself, to be able to take responsibility for caring for others.

ធ្វើអោយសហគមន៏អស់សេចក្តីទុកចិត្ត             Make society lose trust

បាត់បង់សមត្ថភាពក្នុងការកសាងជីវភាព       Loss of ability to earn a living

មិនទទួលខុសត្រូវនឹងមុខងាររបស់ខ្លួន             Not being responsible for own job

4. COMMUNITY SUPPORT:

អប់រំណែនាំ Counseling, education

ព្រះសង្ឈជួយឧបត្ថម្ភខាងស្មារតីនឹងសម្ភារះ       Refer to the monk for emotional support and                                                                                          for supplies

ព្រះសង្ឈឲ្យឪវាទពីអំពើល្អនឹងអាក្រក់                Advice from monk about good and bad merit

(កម្មផលតាមបែបពុទ្ធសាសនា)                                   (Kama related to Buddhism)

សហគមន៏ជួយសំរាលទុក្ខនឹងដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ Community helps in relieving sorrow and problem solving

ផ្តល់នូវទំនុកចិត្ត                                                Providing trust

ជួយការពារសន្តិសុខ                                           Providing a safe environment

ផ្តល់លទ្ធភាពក្នុងការជួយពិក្រោះបញ្ហាផ្សេងៗ   Making it possible to discuss problems

ជួយបណ្តុះបណ្តាលអោយមានវិជ្ជាជីវះ                 Supporting the learning of vocational skills

ជួយព្យាបាល                                                       Helping to provide treatment

ជួយអោយមានលំនឹង                                        Helping others to feel more stable

ជួយឲ្យមានសេចក្តីសង្ឈឹម                                  Installing hope for the future